Pokreni posao
- Sredstva za samozapošljavanje
- Centar za mali biznis
- Poslovni inkubator
Podsticajna sredstva u funkciji zapošljavanja od strane grada Banja Luka
Na osnovu Zakona o razvoju malih i srednjih preduzeća („Službeni glasnik Republike Srspke“ broj 50/13) i u skladu sa Strategijom razvoja malih i srednjih preduzeća Republike Srpske za period 2016-2020. godine, grad Banja Luka svake godine izdvaja određena sredstva u Budžetu u cilju jačanja sektora malih i srednjih preduzeća i preduzetništva, stvaranja povoljnijih mikroekonomskih uslova i povećanja zaposlenosti.
Program korištenja podsticajnih sredstava za povećanje produktivnosti i konkurentnosti privrednika u funkciji zapošlјavanja za osnovne ciljeve ima:
- Tehnološki razvoj MSP-a koji osigurava rast konkurentnosti MSP-a kroz podršku u procesu nabavke opreme i uvođenje novih standarda u poslovnim procesima;
- Povećanje produktivnosti radne snage i kreiranje novih radnih mjesta koji osigurava adekvatnu radnu snagu koja je neophodna za rast konkurentnosti MSP-a i podstiče nova zapošljavanja kroz edukaciju i zapošljavanje nezaposlenih lica.
Ciljna grupa programa su privredna društva i samostalni preduzetnici koji obavljaju proizvodnu ili uslužnu djelatnost na području grada Banja Luka.
Za više informacija kliknite ovdje.
Program subvencija za samozapošljavanje u proizvodnim, zanatskim i uslužnim djelatnostima ima za cilj pružanje podrške licima koja su od početka kalendarske godine do okončanja javnog poziva registrovali proizvodnu, zanatsku ili uslužnu djelatnost na području grada.
Programom s omogućava subvencionisanje troškova zapošljavanja nezaposlenim licima sa evidencije Zavoda za zapošljavanje RS, Filijala Banja Luka – Biro Banja Luka i provođenje obuke iz poslovnog planiranja i vođenja biznisa.
Ciljna grupa programa su lica koja su od početka kalendarske godine do okončanja javnog poziva registrovala zanatsko-preduzetničku djelatnost kao osnovno zanimanje.
Za više informacija kliknite ovdje.
Projekat podrške samozapošljavanju Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske
JU Zavod za zapošljavanje Republike Srpske je, u saradnji sa Vladom Republike Srpske, tokom 2017. godine realizovao više projekata iz oblaszo zapošljavanja i samozapošljavanja kojima je pružena mogućnost nezaposlenim licima da pokrenu vlastiti biznis, a poslodavcima obezbjeđena podsticajna sredstva za zaposlenje novih lica koja se nalaze na evidenciji za nezaposlene.
Ovim programom su bili obuhvaćeni sledeći projekti podrške:
- Projekat podrške samozapošljavanju u 2017. Godini,
- Projekat podrške zapošljavanju i samozapošljavanju djece poginulih boraca, ratnih vojnih invalida i nezaposlenih demobilisanih boraca Vojske Republike Srpske u 2017. Godini „Zajedno do posla“,
- Projekat podrške i zapošljavanju lica iznad 50 godina,
- Projekat podrške zapošljavanju Roma u Republici Srpskoj u 2017. Godini,
- Projekat sticanja radnog iskustva mladih sa VSS-om u statusu pripravnika u 2017. Godini i
- Projekat obuke, dokvalifikacije i prekvalifikacije u 2017. godini.
JU Zavod za zapošljavanje Republike Srpske će ovaj program podrške realizovati i tokom 2018. godine o čemu će više informacija biti poznato nakon izrade Pravilnika i objave Javnog poziva.
Za više informacija kliknite ovdje.
Gradska razvojna agencija Banja Luka je 2007. godine osnovala Centar za mali biznis (CMB) kao dio svog razvojnog sektora. Uspostavljanje CMB je rezultat realizacije projekta “Osnivanje Centra za mali biznis Banjaluke” u saradnji sa Danskim vijećem za izbjeglice i projekta „ Lokalno demokratsko upravljanje za povratak i obnovu“.
CMB je osnovan s ciljem da postane glavni gradski centar za podršku razvoju malog biznisa (zanatstva, kućne radinosti, servisa) koji će kroz svoje aktivnosti uticati na smanjene stope nezaposlenosti stanovništva a naročito najugroženijih kategorija (invalidi, žene, demobilisani borci stariji radnosposobni i dr).
AKTIVNOSTI CMB
Informisanje
• Registracija djelatnosti – koraci, dokumentacija i postupak
• Stručni savjeti – osnivanje i razvoj preduzeća
• Izvori finansiranja za pokretanje biznisa – podsticaji, razvojni programi, krediti, projekti i programi
Obuke
• Izrada biznis planova
• Istraživanje tržišta, priprema marketing plana
• Dizajniranje proizvoda i osvajanje tržišta
• Razvoj preduzeća – nove ideje, inovacije, tehnologije
• Specijalizovani programi obuke
Prateće aktivnosti
• Promocija – organizacija izložbi i nastupa na sajmovima i priprema kataloga i promo-materijala
• Udruživanje, umrežavanje, klasteri
• Priprema zajedničkih projekata
Inovacioni centar Banja Luka predstavlja prvi moderno opremljeni kombinovani centar za podršku i razvoj preduzetništva u Republici Srpskoj, čvrsto opredjeljen u namjeri da podrži razvoj kompanija koje su sposobne da širokom tržištu ponude napredna komercijalna rješenja u vidu proizvoda, usluga, zapošljavanja i unapređenja poslovnih procesa zasnovanih na znanju i primjeni inovativnih i naprednih tehnologija.
Pružajući podršku preduzetnicima i izgradnji uspješnih kompanija, ICBL svojim korisnicima, koji su u začetku svoje ideje ili žele da razviju poslovnu priču, kroz inkubaciju, nudi sve neophodne elemente za uspješan profesionalni razvoj kroz široki spektar usluga profesionalnog savjetovanja uz pomoć dokazanih uspješnih metodologija korištenih u razvijenim zemljama iz oblasti koje sa sobom donose inovaciju – od organizacionih procesa do novih poslovnih ideja.
ICBL takođe, u saradnji sa akreditovanim kompanijama, obrazovnim institucijama i stručnjacima sa dugogodišnjim iskustvom u privredi i akademskoj zajednici, pruža usluge stručnog usavršavanja kroz isporuku komercijalnih, međunarodno sertifikovanih i nacionalno priznatih kurseva za obuku, te neformalnih kurseva, seminara i radionica iz oblasti poslovanja, informacionih tehnologija, projektnog menadžmenta, u formi tradicionalnog i eObrazovanja.
Za vise informacija pogledate http://icbl.ba/
Rad i zapošljavanje
Radni odnos se zasniva ugovorom o radu kojim se uređuju prava, obaveze i odgovornosti između poslodavaca i radnika. Opšti uslovi za zasnivanje radnog odnosa zaključivanjem ugovora o radu između poslodavca i radnika, uređeni su Zakonom o radu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 01/16).
Posebni uslovi za zasnivanje radnog odnosa se utvrđuju u odnosu na konkretno radno mjesto i utvrđuju se Opštim kolektivnim ugovorom i pravilnikom o radu.
Forma i sadržina ugovora o radu definisana je članom 35. Zakona o radu i Pravilnikom o obrascima ugovora o radu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 18/16).
Detaljnije o zakonskoj regulativi koja uređuje ovu oblast možete saznati na internet stranici Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite.
Radna i boravišna dozvola
Strani radnici – radna dozvola
Pored opštih uslova utvrđenih zakonom, uslova određenih kolektivnim ugovorom i opštim aktima poslodavca, stranac mora da ispunjava i poseban uslov da ima radnu dozvolu izdatu od strane Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske. Radnu dozvolu za zaključivanje ugovora o radu sa strancem izdaje filijala Zavoda za zapošljavanje nadležna prema sjedištu poslodavca, a na osnovu zahtjeva istog. Izdavanje radnih dozvola definisano je Zakonom o zapošljavanju stranaca i lica bez državljanstva („Sl. Glasnik RS”, br. 24/09 i 117/11).
Stranci sa odobrenim stalnim boravkom u BiH, stranci sa odobrenom međunarodnom zaštitom u BiH i stranci sa odobrenom privremenom zaštitom imaju pravo na rad u Republici Srpskoj kao i njeni građani, bez obaveze pribavljanja radne dozvole.
Filijala Zavoda ne može izdati radnu dozvolu ako na evidenciji nezaposlenih u birou prema sjedištu poslodavca ima nezaposlenih lica odgovarajuće stručne spreme, koja ispunjavaju uslove tražene zahtjevom osim u slučajevima kada nezaposleno lice sa evidencije odbije zaposlenje u traženoj struci.
Izuzetno od ovog rješenja, stranim ulagačima ili osnivačima privrednog društva, odnosno preduzeća sa sjedištem u Republici, filijala Zavoda će izdati radnu dozvolu bez obzira da li na evidenciji nezaposlenih ima lica koja ispunjavaju uslove tražene zahtjevom za izdavanje radne dozvole.
Ukratko o potrebnoj dokumentaciji:
LJekarsko uvjerenje samo kod prvog zahtjeva
Nije potrebno nostrifikovati diplomu, ovjerena kopija diplome kao dokaz
Vrijeme obrade kratko.
Uz zahtjev za izdavanje radne dozvole poslodavac je dužan da priloži:
rješenje o registraciji, nadležnog organa za obavljanje djelatnosti poslodavca,
podatke o strancu sa kojim namjerava zaključiti ugovor o radu ili drugi odgovarajući ugovor, a naročito: ime i prezime, imena i prezimena roditelja, datum rođenja, pol, mjesto prebivališta i adresu stanovanja u zemlji porijekla, broj datum i mjesto izdavanja važećih putnih isprava,
podatke o radnom mjestu ili vrsti posla, te uslovima rada,
obrazloženje o opravdanosti zapošljavanja stranca – opis posla na koji se stranac zapošljava i vrsta stručne spreme i stručnih znanja i kvalifikacija koji se traže za obavljanje tog posla,
ljekarsko uvjerenje (samo prilikom prve radne dozvole) i
ovjerenu kopiju pasoša.
Strani radnici – boravišna dozvola
Strano lice koje radi u Republici Srpskoj dužno je pored radne, posjedovati i boravišnu dozvolu. Izdavanje boravišnih dozvola ima zakonsko uporište u Zakonu o kretanju i boravku stranaca i azilu («Službeni glasnik BiH», br. 36/08 i 87/12).
LINK : Procedura za izdavanje boravišne dozvole kojoj je osnov radna dozvola (za strane ulagače koji namjeravaju u BiH boraviti duže od 3 (tri) mjeseca),
LINK : Procedura za izdavanje boravišne dozvole kojoj je osnov radna dozvola.
Kupovina nekretnina i registracija vlasništva
Prema Ustavu Republike Srpske strana lica mogu sticati pravo svojine i prava na osnovu ulaganja kapitala, u skladu sa zakonom. Svojinska i druga prava stranog ulagača stečena na osnovu uloženog kapitala, ne mogu se ograničiti ili oduzeti zakonom ili drugim propisom.
Prema članu 8. Zakona o stranim ulaganjima (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj: 21/18) strani ulagač može sticati pravo svojine na nepokretnostima u skladu sa propisima o stvarnim pravima.
Članom 15. Zakona o stvarnim pravima („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj:124/08, 58/09, 95/11 i 60/15) je propisano da strana lica stiču pravo svojine u Republici Srpskoj pod uslovima reciprociteta, ako zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno.
Takođe, navedenim članom zakona propisano je da strano lice ne može biti vlasnik nepokretnosti na području koje je radi zaštite interesa i bezbjednosti Republike Srpske odnosno BiH, zakonom proglašeno područjem na kojem stranci ne mogu sticati pravo svojine. Ukoliko je strano lice steklo nasljeđivanjem ili je steklo pravo svojine na nepokretnostima na području prije nego što je ono postalo područje od zaštite interesa i bezbjednosti, njegovo pravo svojine prestaje, a strano lice ima pravo na naknadu prema propisima o eksproprijaciji.
Spisak država sa kratkim opisom uslova pod kojima strana lica mogu/ne mogu sticati pravo svojine na nepokretnostima.
Zadnjim izmjenama i dopunama Zakona o stvarnim pravima predviđeno je da se, u izuzetnim situacijama, nepokretnosti u svojini Republike Srpske i jedinice lokalne samouprave mogu otuđiti ispod tržišne cijene ili bez naknade, a u cilju realizacije investicionog projekta od posebnog značaja za regionalni, odnosno lokalni ekonomski razvoj.
Nepokretnosti, otuđene na ovaj način, uključujući i pravo građenja i davanja zemljišta u zakup, mogu biti ulog javnih partnera za osnivanje zajedničkog privrednog društva, kao i nekog drugog organizacionog oblika, sa privatnim partnerom, u skladu sa propisima koji regulišu javno-privatno partnerstvo.
U protklom periodu napravljen je značajan iskorak u smanjenju broja procedura i dana za promet i uknjiženje nepokretnosti, usljed reformi zemljišno knjižne administracije (većina starih zemljišnih knjiga i katastarske evidencije prenesena je u elektronski oblik) novog Zakona o stvarnim pravima , i dr.
U zemljišnu knjigu se upisuju sve nepokretnosti.
Zaštita investitora
Nacionalni tretman stranih ulagača
- Prava stranih ulagača u Republici Srpskoj su definisana i zaštićena Ustavom Republike Srpske: „Svojinska i druga prava stranog ulagača stečena na osnovu uloženog kapitala, ne mogu se ograničiti ili oduzeti zakonom ili drugim propisom. Jamči se pravo stranom licu da obavlja privrednu ili drugu djelatnost i prava po osnovu poslovanja, pod uslovima koji se ne mogu mijenjati na njegovu štetu. Stranom ulagaču jamči se slobodno iznošenje dobiti i uloženog kapitala iz Republike. Zakonom se može izuzetno kada to zahtijeva opšti društveni interes, utvrditi u kojim djelatnostima, odnosno područjima, strano lice ne može osnovati vlastito preduzeće”.
- Zakon o stranim ulaganjima Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske, br. 21/18) i Zakon o politici direktnih stranih ulaganja u BiH (Službeni glasnik BiH, br. 17/98, 13/03, 48/10, 22/15) stranim investitorima osigurava nacionalni tretman, tj. strani investitori imaju ista prava i obaveze kao i rezidenti BiH. Država i njeni entiteti ne smiju vršiti diskriminaciju stranih investitora u bilo kom obliku, uključujući ali ne i ograničavajući se na državljanstvo, sjedište/boravište stranog investitora, religiju ili državu porijekla investicije.
- Imovina stranih investitora ne može biti nacionalizovana, eksproprisana ili rekvirirana. Ukoliko se, međutim, utvrdi postojanje javnog interesa, imovina stranih investitora može biti nacionalizovana ili eksproprisana, a stranim investitorima se garantuje pravo na primjerenu nadoknadu. Nadoknada će se smatrati primjerenom ako je adekvatna, efektivna i brza.
- Prava i povlastice koje investitori uživaju na osnovu Zakona ne mogu se ukinuti ili poništiti stupanjem na snagu naknadno donesenih zakona i podzakonskih akata. Ukoliko novi zakoni budu povoljniji, strani investitori imaju pravo da biraju koji će zakon biti mjerodavan za njihovo ulaganje.
Zaštita od rizika
- Strani investitori zabrinuti zbog restrikcija u transferu dobiti, eksproprijacije, ratnih i civilnih nereda i uskraćivanja pravde, mogu se osigurati protiv ovih rizika kod Multilateralne agencije za davanje garancija za ulaganje (MIGA, dio grupacije Svjetske banke).
- Investitorima prilikom ulaganja u RS također pruža osiguranje za političke rizike američki Overseas Private Investment (OPIC)
Sporazumi o zaštiti investicija
BiH je potpisala ugovore o promociji i zaštiti investicija sa sljedećim zemljama:
Albanija, Austrija, Belgija i Luksemburg, Bjelorusija, Crna Gora, Češka Republika, Danska, Egipat, Finska, Francuska, Grčka, Holandija, Hrvatska, Indija, Iran, Italija, Kanada, Katar, Kina, Kuvajt, Litvanija, Mađarska, Makedonija, Malezija, Moldavija, NJemačka, Pakistan, Portugalija, Rumunija, San Marino, Slovačka, Srbija, Slovenija, Španija, Švajcarska, Švedska, Turska, Ukrajina, Velika Britanija, Jordan, OPIC i zemlje OPEC-a.
Pristup finansijskim sredstvima
Bankarski sektor Republike Srpske je stabilan i likvidan. U bankarskom sektoru Republike Srpske posluje osam banaka sa većinskim privatnim kapitalom, uz dominaciju stranog privatnog kapitala.
U cilju stimulisanja investicija, pored klasičnih komercijalnih kreditnih linija koje banke nude, na raspolaganju su i sljedeća podsticajna sredstva:
Zakon o porezu na dohodak („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 60/15) sadrži pogodnosti za investitore. Ovim zakonom ukinut je porez na dividendu, te su uvedene i značajne novine za oporezivanje dohotka od stranih izvora u pozitivnom smislu. Definisani su uslovi dobijanja statusa kvalifikovanog investitora na osnovu čega investitor stiče poreske povlastice za godišnji dohodak.
Zakon o porezu na dobit („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 94/15, 1/17) omogućava umanjenje poreske osnovice za vrijednost izvršenog ulaganja u opremu, postrojenja i nepokretnosti u slučaju kada se ona koriste za obavljanje vlastite registrovane proizvodne djelatnosti. U slučaju zapošljavanja na neodređeno vrijeme 30 novih radnika u toku kalendarske godine predviđeno je umanjenje poreske osnovice za iznos plaćenog poreza na dohodak i doprinosa za te radnike. Čitaj dalje
Zavod za zapošljavanje Republike Srpske
Zavod za zapošljavanje Republike Srpske je ključna organizacija na tržištu rada, koja učestvuje u pripremi, izradi i realizaciji projekata zapošljavanja koji su u skladu sa Strategijom zapošljavanja Republike Srpske kao i Akcionim planom zapošljavanja za realizaciju Strategije za svaku godinu pojedinačno.
Zavod provodi projekat podrške zapošljavanju u privredi Republike Srpske, na bazi Pravilnika o uslovima, kriterijumima i načinu sprovođenja mjera aktivne politike zapošljavanja, a putem javnog poziva: Javni poziv poslodavcima i nezaposlenim licima za korištenje sredstava po projektima zapošljavanja u 2018. godini.
Svi aktuelni javni pozivi Zavoda nalaze se na ovdje.
Detaljnije o ovom i drugim programima Zavoda dostupno je na www.zzzrs.org
Kreditne linije Investiciono razvojne banke Republike Srpske
Investiciono razvojna banka Republike Srpske nudi više kreditnih linija sa stimulisanim kamatnim stopama, dužim periodom otplate te niskim troškovi obrade i ostalim troškovima koji mogu nastati u vezi s odobravanjem kredita
Korisnici sredstava fondova kojima upravlja IRB RS mogu biti pravna i fizička lica sa sjedištem, odnosno prebivalištem u Republici Srpskoj, za projekte koji se realizuju na teritoriji Republike Srpske.
Više informacija o kreditnim linijama IRB-a moguće je naći na internet stranici.
Kreditne linije IRB-a se plasiraju preko komercijalnih banaka
Podsticaji Ministarstva nauke i tehnologije za uvođenje novih tehnologija i inovacija
U skladu sa Zakonom o naučnoistraživačkoj djelatnosti i tehnološkom razvoju („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 6/12 i 33/14) opšti interes i strateški ciljevi u oblasti tehnološkog razvoja ostvaruju se putem programa: istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja; podsticanja pronalazaštva, inovacija i zaštite intelektualnog vlasništva; transfera znanja i tehnologija i podsticanje primjene rezultata naučnoistraživačkog rada; podrške organizacijama za infrastrukturnu podršku razvoja tehnologija.
Podsticaji za navedene programe se dodjeljuju prema posebnim pravilnicima:
- Pravilnik o postupku i mjerilima finansijske podrške organizacijama za infrastrukturnu podršku razvoja tehnologija („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 12/14).
- Pravilnik o postupku i mjerilima za finansijsku podršku projektima razvoja tehnologija, nabavke opreme i učešća na stručnim skupovima o razvoju tehnologija („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 59/15),
- Pravilnik o postupku i mjerilima za finansijsku podršku inovatorstvu u Republici Srpskoj (Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 59/15).
Sredstva iz budžeta Ministarstva trgovine i turizma za finansiranje manjih projekata iz oblasti turizma
Realizacija Programa raspodjele namjenskih sredstava za razvoj turizma iz tekućeg i kapitalnog granta zasniva se na usvojenoj Strategiji razvoja turizma Republike Srpske za period 2011 – 2020. godina („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 68/11), Ekonomskoj politici Republike Srpske za 2014. godinu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 107/13), Zakonu o Budžetu Republike Srpske za 2014. godinu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 107/13, 65/14) i na osnovu Uredbe o uslovima i kriterijumima za dodjelu namjenskih sredstava za razvoj turizma (“Službeni glasnik Republike Srpske” broj: 31/12, 78/14).
S tim u vezi, dodijela namjenskih sredstava za razvoj turizma vrši se na osnovu:
- Javnog konkursa Ministarstva trgovine i turizma,
- Zaključaka Vlade Republike Srpske,
- Člana 17. Uredbe o uslovima i kriterijumima za dodjelu namjenskih sredstava za razvoj turizma (projekti koji su planirani strateškim dokumentima, tj. Strategijom razvoja turizma Republike Srpske za period 2011-2020. godina i Ekonomskom politikom za finansiranje),
- Člana 19. Uredbe o uslovima i kriterijumima za dodjelu namjenskih sredstava za razvoj turizma (projekti finansirani u iznosu do 5.000 KM).
Poboljšaj poslovanje
Grad Banja Luka je shvatio značaj malih i srednjih preduzeća i preduzetništva kako za lokalni ekonomski razvoj tako i šire. U cilјu stvaranja povolјnijih mikroekonomskih uslova i održavanja ovog sektora, te povećanja zaposlenosti u gradu, u proteklom periodu namjenski su izdvajana sredstva budžeta Grada. Skupština grada Banjaluka Program donosi za svaku budžetsku godinu. Program predstavlјa osnov za donošenje Pravilnika o uslovima i načinu korištenja podsticajnih sredstava, od strane gradonačelnika grada Banjaluka.
Za više infomacija o dostupnim podsticajima pogledajte ovdje.
