Početak organizovanog snabdijevanja vodom za piće Banje Luke datira od 1908. godine, kada je aktivirano izvorište Subotica, iz kojeg se i danas crpi 15-20 l/s vode. Danas je osnovni izvor za obezbjeđenje pitke vode rijeka Vrbas. Vodozahvatno područje nalazi se u Novoseliji, 6 km uzvodno od grada.
Za vodosnabdijevanje u gradu zaduženo je preduzeće “Vodovod” a.d. Banja Luka čiji vodovodni sistem danas proizvede i distribuira oko 1020 l/s vode tokom 24 časa, ili oko 30 miliona m³ vode godišnje. U periodu od 1997. do 2000. godine, donatorskim i vlastitim sredstvima, izvršena je rekonstrukcija sistema u svim segmentima, čime je značajno poboljšano vodosnabdijevanje i smanjeni gubici sa 49 % na 35,27 %.
Vodovodna mreža je regionalnog karaktera, jer vodom snabdijeva grad Banju Luku, opštinu Čelinac i dio opštine Laktaši (naselje Trn i Slatina). Procjena je da ”Vodovod” Banja Luka vodom za piće snabdijeva oko 185 000 stanovnika.
Obaveza da do potrošača stigne kvalitetna i higijenski ispravna voda za piće nameće potrebu svakodnevnih uzimanja uzoraka, pregleda i analiza sirove i prerađene vode u vlastitoj laboratoriji, ali i ovlaštenim institucijama u Republici Srpskoj, Srbiji i Hrvatskoj. Rezultati iz oko 12.000 obavljenih pregleda u 2010. godini pokazuju da je voda zadovoljavala sve normative propisane Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode za piće.
Ukupna dužina vodovodne mreže je između 650 i 700 km, a ukupan rezervoarski prostor vodovodnog sistema Banje Luke iznosi 16.050 m³, sa 5 prepumpnih stanica. U sistemu je ugrađeno 27.276 vodomjera i to 21.548 za individualne potrošače, 1.636 za stambene blokove, 4.092 za privredu, zanatstvo i ustanove.
Kanalizaciona mreža u gradu datira od 1912. godine. Današnji sistem je mješovitog i separatnog tipa ukupne dužine oko 320 km.
Planirane aktivnosti razvoja sistema vodosnabdjevanja i odvođenja otpadnih voda do 2020. godine odvijaće se po fazama, pri čemu će neke imati prioritet, a neke biti trajni zadaci. Ovom prilikom izdvajamo: nastavak kampanje na sistematskom otklanjanju gubitaka, idejno rješenje vodosnabdijevanja sjevernog dijela grada (Tunjice), idejno rješenje odvođenja i tretmana otpadnih voda u gradu, izgradnja i proširenje rezervoarskog prostora, izgradnja cjevovodne mreže, naročito većih profila te radovi na daljoj izgradnji i puštanju u rad druge faze fabrike vode u Novoseliji.
